Bruksizm – przyczyny, powikłania, leczenie

Bruksizm to schorzenie polegające na niekontrolowanym tarciu zębami żuchwy o zęby szczęki, występujące przeważnie w nocy. Najczęściej dotyka osoby, które są narażone na stres oraz żyjące w ciągłym napięciu. Schorzenie to dotyka coraz więcej pacjentów i jest przyczyną zniszczenia zębów, chorób stawów skroniowo – żuchwowych lub nawet bólu pleców.

W Europie schorzenie to dotyka około 11 do 21 % populacji. Ze względu na swoją stresogenną genezę większy odsetek spotyka się w krajach bardziej nowoczesnych, znacznie częściej występuje on u kobiet – głownie młodych.

 

Jak rozpoznać bruksizm?

Bruksizm jest najczęściej rozpoznawany przez partnerów osób z tym schorzeniem. Często jedynie mężowie i żony  zauważają nocne zgrzytanie lub też stukanie zębami.

Sam pacjent natomiast może odczuwać bóle głowy po przebudzeniu czy też ból uszu lub ból kąta żuchwy. Te bóle na ogół nasilają się w momencie gdy pacjenta dotyka większy stres. Jednocześnie pojawić się mogą bóle zębów oraz zmiana ich wyglądu.  

Zmiany pojawiają się na powierzchniach żujących i siecznych, dochodzi tam do ścierania się zębów i charakterystycznych odkształceń. Kolejnym objawem bruksizmu są wybroczenia na błonie śluzowej policzków na wysokości powierzchni żującej zębów, które są efektem niczego innego jak ciągłego przygryzania. Wzmożone napięcie mięśni żucia jak również przerost mięśni twarzy są kolejnym objawem choroby.  

W naszym kraju do lekarzy trafia jedynie ok  20% osób zgrzytających zębami. Niestety często przypadłość ta jest lekceważona, a może ona mieć wpływ nawet na nasze oczy, uszy i stawy skokowe.

 

Przyczyny bruksizmu

Jak już wspomnieliśmy ogólnymi przyczynami bruksizmu są:

• stres,
• ciągłe napięcie nerwowe,
• zmiany w układzie nerwowym
• nadmierna wrażliwość na stres

Należy jednak dodać, że są również miejscowe czynniki odpowiedzialne za to schorzenie, a mianowicie:

• wada zgryzu,
• zmiany w stawach skroniowo-żuchwowych
• zbyt wysokie wypełnienia leczonych zębów,
• źle wykonane uzupełnienia protetyczne.

Bruksizm można podzielić dodatkowo na dwie grupy:

• bruksizm nocny – ten najczęstszy dotyczy opisanego wcześniej mimowolnego zaciskania i zgrzytania zębami.
• bruksizm dzienny – który charakteryzuje się zaciskaniem zębów z dużą siłą.

 

Powikłania

Nieleczony bruksizm może doprowadzić do nasilenia początkowych objawów i tym samym do powstawania bardziej zaawansowanych zmian i dolegliwości. Przykłady takich zmian to:

• zaawansowane starcie i pękanie zębów,
• przewlekłe stany zapalne,
• rozchwianie zębów,
• powstawanie ubytków, kruszenie się szkliwa,
• całkowite lub częściowe starcie koron zębowych,
• choroba przyzębia związana z zanikiem kości,
• przygryzanie policzka i języków powodujące bolesne nadżerki,
• trzaski oraz przeskakiwanie żuchwy przy szerokim otwarciu ust,
• zaburzony tor żuchwy przy otwieraniu lub zamykaniu ust,
• przerost mięśni twarzy – tzw. „kwadratowa twarz”, 
• ograniczona ruchomość głowy, bóle szyi i barków,
• szum i bóle w uszach,
• zaburzenia równowagi,
• przewlekły ból.

 

Sposoby leczenia bruksizmu

Leczenie bruksizmu nie jest łatwym procesem i składa się na niego wiele etapów.

W pierwszej kolejności konieczna jest wizyta u stomatologa, który oceni stan uzębienia, przywróci prawidłowe warunki zwarciowe tak aby żeby lepiej do siebie pasowały. Najczęściej spiłowuje się nadmiernie wystające zęby a inne wypełnia. Bywa, ze koniecznym jest usunięcie zęba czy tez założenie aparatu ortodontycznego.

W czasie leczenia stomatolog może również zastosować tzw. szynę relaksacyjną powodującą zmianę położenia żuchwy i ostatecznie spadek napięcia mięśni żucia. Jest to nakładka indywidualnie przygotowana dla każdego pacjenta przez protetyka. Szyna niestety nie leczy przyczyn bruksizmu jednak jest bardzo pomocna w jego wstępnej fazie.

Bardzo popularną metodą leczenia bruksizmu i przynoszącą długotrwałe efekty jest terapia wykorzystująca botoks. To coraz częstszy i sprawdzony sposób na zgrzytanie zębami z którego korzysta coraz więcej naszych pacjentów. Polega ona na wstrzykiwaniu w żwacze toksyny botulinowej w celu osłabienia napięcia żwaczy, które z czasem się obkurczają,  co ma dwojakie rezultaty: zaprzestanie zgrzytania zębami oraz wizualne wysmuklenie twarzy, która z wspomnianej wcześniej „kwadratowej” staje się bardziej owalna. Zabieg jest bardzo prosty i praktycznie bezbolesny. Efekty działania toksyny botulinowej są widoczne już po około 4 tygodniach. W tym czasie mięsień stopniowo się obkurcza, traci na masie a twarz wyraźnie się wysmukla.

Specjaliści uważają, że zabieg taki powinien być wykonywany regularnie przez 2 lata, gdzie botoks jest zalecany średnio co pół roku.

W naszym gabinecie chętnie odpowiemy na wszelkie wątpliwości.